ارزیابی تاثیر بندهای اصلاحی بر تله اندازی رسوبات معلق .حوضه آبخیز سد تجن

یده : فرسایش خاک به عنوان یک عامل تخریب محیط علاوه بر از بین بردن خاک و کاهش حاصلخیزی اراضی، سبب آلودگی منابع آب سطحی وکاهش نفوذ آب در خاک می شود که حاصل آن تخریب اراضی مرتعی و جنگلی، کاهش پوشش گیاهی، کاهش تغذیه سفره های آب زیرزمینی وتسریع در بیابانزایی است. فرسایش نه تنهاخاک راازبین می- برد،بلکه باایجادرسوب درآبراهه سبب مسدودشدن آنهاوپرکردن مخازن سدهامیشود. هرساله حجم رسوبات زیادی توسط رودخانه هاوآبراهه هادرسراسرجهان حمل می شود. درکشورمان هم سالانه حجم زیادی ازرسوبات به علت روشهای نامناسب بهره برداری از اراضی به وسیله ی رودخانه هاوآبراهه هاحملمی شود. این رسوبات به سه شکل درحرکتندکه بدلیل مقدارناچیزرسوبات محلول فقط به رسوبات معلق وکف توجه می شود. برای حفظ سلامت حوضه آبخیزمدیریت این رسوبات امرمهم وضروری به نظرمی رسد. فعالیتهای انسانی مثل ساخت سدونگهداشت جریان رودخانه هامنجربه پایین آمدن شدت سرعت جریان آب وتله اندازی رسوبات میشود. لذا دراین تحقیق که در حوضه ی سد تجن واقع دراستان مازندران انجام گرفت،تاثیر سدهای اصلاحی بر تله اندازی رسوبات معلق همچنین تغییرات تله اندازی رسوبات معلق در جهت پایاب با روش نمونه برداری انتگراسیون عمقی از جریان آبراهه طی شش رگبار و تعیین غلظت رسوبات معلق با روش آزمایشگاهی تخلیه آب(desentation)و آنالیز آماری رسوبات معلق قبل و بعد سدهای اصلاحی با روش آزمون مقایسه میانگین در محیط نرم افزار spss انجام گرفت. با توجه به p value بدست آمده از مقایسه میانگین غلظت رسوب معلق در قبل و بعد سدهای اصلاحی که به ترتیب (001/0-002/0-001/0-028/0-001/0-002/0) می-باشد. فرضیه برابری غلظت این رسوبات در قبل و بعد 15سد اصلاحی در 6 مرحله نمونه برداری در سطح 01/0 رد می شود. به عبارت دیگر با سطح اطمینان 099/0 تفاوت معنی دار غلظت رسوبات را در قبل و بعد سدها نشان می دهد. این نتایج بیانگر تاثیر این سدها بر تله اندازی رسوبات معلق می باشد. با بررسی تغییرات مکانی درصد تله اندازی رسوبات معلق در جهت پایاب، مقدار تله اندازی این رسوبات در بخشهای بالایی، میانی و پایینی آبراهه در هر رگبار به دلایلی مانند پر از رسوب بودن سدهای بالادست آبراهه، وجود کناره های خاکی ، آبراهه های فرعی کوچک و پیچان رودها در آبراهه به صورت نامنظم بوده و روند افزایشی یا کاهشی معنی داری مشاهده نشده است.